1946, 5 декабрь
Кардәшем Хәмид Зөбәер бәй!
Сезә чукдан мәктүб язамадым. Сезе күрәмәдем дә. Бер вакытлы Истанбула килмешсеңез дия ишетдем, әмма сез дә у вакыт китмешдәсеңез. Бәндә саглык-сәламәтлек, һичбер ийилегә догру тәбәддел юк. Узак Шәрекъдәге милләтдәшләремезнең әхвале бәрбад. Анкарайа килмәк ниятем вар да, килә белсәм, күрешерез, конушырыз. Шимди бу мәктүбе бер риҗа ниятлә башладым. Сезең дә таныдыгыңыз, бәнем дә дустым Миръякуб бәй1 бурадагы бәхрия мәктәбендәге русча дәресләрә талиб чыкды. Кягадьләре гизә-гизә бәхрия мөстәшарлыгына күндерелмеш. Бәхрия мөстәшары да Миръякуб Мәһдинең Франсәдә Монпелье2 дарелфөнүндән алдыгы доктора дипломасының дәрәҗәсен тәсбит итмәк өчен мәгариф вәкаләтенә күндермешдер. Мәгариф вәкаләтендә синең таныдык-белдегең әленә дөшәчәкдер. Шу хосусда Монпелье дарелфөнүнендән алган доктор иштиһадәнамәсенең дәрәҗәсене чабук тәсбит идәрәк, чабукча бәхрия вәкаләте мөстәшарлыгына күндермәдә ярдәмдә булмаңы риҗа идәрем. Бәлки, мәгариф вәкаләтендәге бу кеби эшләре тәсбит идәчәк зәваты кирам Монпарнасы3, Монмартры4 ийи белсәләр дә, Франсәдә Монпельеда дарелфөнүн улдыгыны белмәя белерләр. Син дә бунлары тәнвир итмәңе риҗа идәрем. Бу мәсьәләнең гизли тотылмасыны да аерым истирхам идәрем.
Истанбулда яңа һичбер шәй юк. Бән Әрәнкөендә5 отуруйорым. Миръякуб бәй мәсьәләсен чабук хәл итмәңе вә бәне дә хәбәрдар итмәңезе чук риҗа идәрем.
Нәгыймә ханыма хөрмәтләрлә сәламләр.
Камал Локман бәйгә мәга гаилә сәламләр, хөрмәтләр. Унлары да чукдан күрәмәдем.
Багдад җад, 305. Яңа адресым. Әрәнкөй. Истанбул.
Хөрмәтләрлә Гаяз Исхакый
5 кянуне әүвәл, 1946. Истанбул.
Искәртмәләр һәм аңлатмалар:
- Хәмид Зөбәер Кошайга. Автографның күчермәсе Казанның М. Горький музеенда саклана. Гарәп язуында. Текст шуннан алынды. Беренче тапкыр басыла.
1 Миръякуб бәй – Истанбулдагы укытучы.
2 Монпелье – Франциядәге шәһәр.
3 Монпарнас – Парижның көньягындагы район. Сена елгасының сул ярында урнашкан. Шагыйрьләр һәм язучылар кварталы буларак билгеле.
4 Монмартр – Парижның төньягындагы биеклек.
5 Әрәнкөй – Истанбул вилаятенең Кадыкөй административ өлкәсенә бәйле төбәк. Үзенең базары, ямьле бакчалар уртасындагы берничә катлы өйләре, тигез проспект һәм урамнары, тимер юл һәм таш юллары белән дан тота.
Ийилегә догру тәбәддел – яхшыга таба үзгәреш.
Бәрбад – начар.
Бәхрия – диңгез.
Русча дәресләрә талиб чыкды – рус теле укытучысы булырга гариза бирде.
Мөстәшарлыгына – киңәшчелегенә.
Тәсбит итмәк өчен – ныгытыр өчен, раслар өчен.
Иштиһадәнамәсенең – таныклыгының.
Белмәя белерләр – белмәскә дә мөмкиннәр.
Гизли тотылмасыны – сер итеп саклауны.
Истирхам идәрем – сорыйм.
Отуруйорым – яшим.
Чыганак: Исхакый Г. Әсәрләр. 14 том. – Казан:
Татарстан китап нәшрияты, 2013. Б. 76-77.