1950, 2 декабрь
Хөрмәтле Габбас әфәнде!1
Мин Анкарада ике атна калып, сезнең төрек тәбәгасенә күчүегез хакында тагы бер мәртәбә тырыштым. Хариҗия вәкиле кореялы Фуад бәкне мәкамендә1 зиярәт итеп, мәсьәләгезне аңлаттым. Хариҗия вәкиле хәзрәтләре фикеремне кабул итте. Сезнең Япониядә калып, Төркия тәбәгасенә күчүегезне мәгъкуль күрде. Вә башка вәкилләргә мәсьәләне аңлатуны өстенә алды. Фуад бәкнең тәүсыясе2 берлә Хариҗиянең баш кятибен3 зиярәт иттем. Ул да мөгамәләгә башларга булды. Хәзер Токиода Төркиянең гаскәри һәйәте4 бар. Шулар аша сезнең хакта, бәлки, бераз мәгълүмат алырга теләр. Әхмәт Апанайга2 язып, гаскәри һәйәт берлә күрешергә, эшне сорашсалар, аңлатырга кушыңыз. Бу – мөһим! Икенче, Анкарадан минем якын дустым, иске Италиядә сәфирлек иткән Җамал Хөсни бәк шул арада Токиога Төркия хөкүмәтенең илчесе сыйфаты берлә китү ихтималы бик якын. Аны килер-килмәс күреңез, мәсьәләгезне аңлатыгыз. Мин Җамал Хөснигә аңлаттым. Ярдәм итәргә сүз бирде. Җамал Хөсни Төркиянең зурларыннандыр. Аңарга хөрмәт итегез. Хариҗия вәкиленнән башка мәгариф вәкилен дә күрдем. Аңардан да шул эшкә ярдәм эстәдем. Ул да кабул итте. Вир кач5 таныш [депутатларга] да ярдәм итүләрен рәҗа иттем6. Шулай итеп, сезнең бу эшегез юлга куелды. Ләкин бик тиз эш тәмам булыр дип сүз бирә алмыйм. Мондагы гадәт буенча, монда инде эшләр озын йөри. Монда бер кирәкле кәгазь бер кятибкә килгәч, артыннан йөрүчесе булмаса, бик озак урынында кала, кайвакыт шунда «йоклап» та китә. Бу сәнә эшнең бу ягын, мин Анкарада булмаганга, мәгаттәәссеф7 эшли алмыйм. Әлбәттә, кайбер дуст-ишкә хат язгалармын. Үзем еш-еш Анкарага китә алмыйм. Аңарга вазгыятем рөхсәт бирми. Юллар шактый озын, тормышлар монда да җиңел түгел. Әлбәттә, берәр юлым төшсә, Анкарага китә алсам, эшегезне тагы җанландырырга тырышырмын.
Менә бүгенгә шулкадәр. Бөтен дуст-ишкә, хосусән Хөсәен әфәнде Биглитсигә вә башка милләттәшләргә бик күп сәлам. Берәр төрле эшегезгә кирәкле булсам, һәрвакыт милли вазифа кыйсьмен кулдан килгән кадәр эшләргә хәзермен.
Хушыгыз. Адресым һаман Истанбулда, искечә.
Гаяз Исхакый
1950, 2 декабрь. Анкара
Искәртмәләр һәм аңлатмалар:
1Мәкамендә – эш урынында.
2 Тәүсыясе – киңәше.
3Кятибен – секретарен.
4 Һәйәте – комисиясе.
5Вир кач – берничә.
6Рәҗа иттем – үтендем.
7Мәгаттәәссеф – кызганычка каршы.
- Габбас Мөхәммәдҗанга. Әлеге хат беренче тапкыр Лена Гайнанова тарафыннан әзерләнеп, аның кереш сүзе белән, “Авырлыкны йөрәк берлә күтәрәбез” дигән исем астында “Мәдәни җомга” газетасының 2011 елгы 22 июль санында басылды. Текст шуннан алынды. Хат Л. Гайнанова архивында саклана.
1 Габбас әфәнде – Габбас Мөхәммәдҗан (1905–2005), Япониядә Кобе шәһәрендә яшәгән.
2 Әхмәт Апанай – Япониядәге “Исламия” җәмгыяте лидерларының берсе.
Чыганак: Исхакый Г. Әсәрләр. 14 том. – Казан:
Татарстан китап нәшрияты, 2013.