23 Şubat Tatarların Lideri, Yazar, Gazeteci, Politikacı ve Halk Figürü Ayaz İshaki’nin doğumunun 145. yıl dönümünde Edirnekapı Şehitliği’ndeki mezarı başında anıldı. Türkiye’nin en büyük şehri olan İstanbul’da Tatar ve Türk halkının temsilcileri Edirnekapı Şehitliği’nde Ayaz İshaki’nin mezarı başında bir araya gelerek Tatar halkının liderinin anısını onurlandırmak için bir anma ve saygı etkinliği düzenledi.
Etkinlik, Azatlık Tatar Gençleri Birliği tarafından düzenlendi.
Toplantıya Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Türkçüler Birleşiyor Hareketi üyeleri, Tatar milli hareketi aktivistleri, İstanbul ve Antalya’dan Tatarlar, Türk aydınlarının temsilcileri, bilim adamları ve gazeteciler de dâhil olmak üzere yaklaşık otuz kişi katıldı.
Anma ve saygı etkinliği İstiklal Marşı ve Tatar halkının resmi olmayan marşı “Tugan tel” seslendirilmesiyle başladı. Ayrıca toplantıya katılanlar, İshaki’nin anısını bir dakikalık saygı duruşunda bulundu.
İlk olarak etkinliğin organizatörü ve Azatlık Tatar Gençleri Birliği Lideri Nail Nabiullin söz aldı. Nabiullin; Büyük Önder Ayaz İshaki’nin doğumunun 145. yıl dönümü bir anma ve saygı etkinliği çerçevesinde anmak Tatar halkı, Tataristan ve tüm Türk dünyası için büyük ve önemli bir olay olduğunu söyledi.
Nabiullin konuşmasına şöyle devam etti:
“Halkımız için bu önemli yıl dönümünü büyük bir duygu ile karşılıyoruz çünkü bu yıl İshaki’nin adını yaşatmak, adını halkımıza geri vermek için birçok planımız var. İshaki’nin kişiliğine olan saygımız o kadar büyük ki bu duyguları kelimelerle ifade etmek imkânsız! Ayaz İshaki’nin hayatı, mücadelesi ve çalışmaları Tatar tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Hayatı boyunca Tatar halkını birleştirmeye çalıştı.
Ayaz İshaki; şüphesiz Tatar halkının en büyük lideri, Tatar edebiyatının bir efsanesi, parlak ve çok yönlü bir kişiliktir. Arkasında zengin bir miras bırakan Ayaz İshaki; tüm hayatını Tatarların ve Türk milletinin hakları için özgürlük mücadelesine adadı. İshaki’nin eserlerinin, gazete yazılarını, yayınladığı gazeteleri ve dergileri henüz tam anlamıyla incelenmediği için tam olarak öğrenilmemiştir.
Biz, 21. yüzyılın Tatar nesli olarak İshaki’nin mirasını gelecek nesiller de dâhil olmak üzere korumak ve artırmakla yükümlüyüz. En önemli görevimiz, tüm Tatarlara düşüncelerini ve hayallerini iletmektir çünkü tüm halkımızın ruhunun bir parçası onlardadır. İshaki’nin eseri, Tatar halkı için tükenmez bir kaynak, ilham, güç ve enerji kaynağıdır.
Önderimiz bütün yaşamını Tatar milletinin yararına olan faaliyetlere, onun refahı ve daha parlak bir gelecek için mücadeleye adadı. Ayaz İshaki, ölümünden önce yazdığı anlamlı vasiyetinde gelecek nesillere çok önemli milli görevler veriyor: “Dünyanın dört bir yanına dağılmış yurttaşları ulusal bir fikir temelinde birleştirmek ve bu fikri geliştirmek.” Bu görevin şimdi, 21. yüzyılın başında uygulanması, tüm Tatarların görevi haline geldi. Hiç şüphesiz Ayaz İshaki’nin yaratıcılığı, mücadelesi ve hayalleri bizler için manevi bir güç kaynağıdır.
Bugün Ayaz Abi’nin doğumunun 145. yıl dönümünü kutluyoruz. Ayaz İshaki’yi özlüyor, seviyor ve saygıyla anıyoruz! Ayaz İshaki; hiç şüphesiz Tatar milletinin, tüm Türk dünyasının yararına çalışmamız için bize ilham veriyor. Onun sözleri ve idealleri; mücadelesi bizim için bir cesaret, düşünce saflığı, halkına sevgi ve yüce hedefler adına büyük bir çalışkanlık örneğidir. Büyük Ayaz İshaki’nin adına layık olabileceğimizi gerçekten umuyoruz.”
Tatar Gençliğinin Lideri, Tataristan’da Ayaz İshaki’nin yıl dönümü gününde özel bir etkinlik yapılmadığını üzülerek kaydetti ve şunları söyledi: “Bugün Ayaz İshaki’nin doğumunun 145. yıl dönümünde Tataristan’da Ayaz İshaki adına herhangi bir etkinlik planlanmıyor. Bu tür kişilerin yıl dönümleri göz ardı edildiğinde çok acı verici ve hoş değil. Bu gerçeğe şiddetle karşı çıktığımızı ifade ediyor ve Tataristan Cumhuriyeti Bakanlığından, cumhurbaşkanından, hükümetinden ve Tatar Kongresinden Ayaz İshaki’ye adanmış geniş çaplı ve yaygın bir etkinlik düzenlemesini talep ediyoruz.”
Sonrasında Tatar aktivistı; doğumunun yıl dönümündeAyaz İshaki’nin adının kalıcı hale getirilmesi için çalışmanın çok önemli olduğunu sözlerine şunları ekledi:
“İshaki’nin doğum günü olan 23 Şubat’ı Tataristan Cumhuriyeti’nin milli liderin günü olarak unutulmaz bir gün haline getirmek için çaba göstereceğiz. Ayrıca Tataristan makamlarından Kazan’da Ayaz İshaki’ye ait bir anıt ve müze açmalarını talep ediyoruz. Aynı zamanda İshaki müzesinin ve memleketi Yauşirma’daki müzenin yenilenmesi ve onarılması sorunu henüz çözülmedi. Ayrıca Tataristan’ın tüm şehirlerindeki okullara, üniversitelere, sokaklara ve meydanlara, metro istasyonlarına vb. Ayaz İshaki’nin adının verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Ayaz İshaki adının Türkiye’de de ölümsüzleşmesi için elbette çaba göstereceğiz. Bir sürü planımız var, çalışacağız. İshaki, Tatar halkının hakları için mücadelenin sembolü ve bayrağıdır. Yaşasın Ayaz Abi! Ayaz İshaki kalbimizde sonsuza kadar yaşasın!”
Ardından Türk Dünyası Araştırma Vakfı Genel Başkanı Közhan Yazgan konuştu. Yazgan şunları söyledi:
“Türk Dünyası Araştırma Vakfı, Tatar kardeşlerimizi her zaman desteklemiştir ve desteklemeye devam etmektedir. Atatürk, İsmail Gaspıralı, Ayaz İshaki, Mehmet Emin Resulzade; Türk dünyasının bu büyük şahsiyetleri her zaman halkımıza yol göstermiştir. Bu liderlerin hatırasını yaşatmak boynumuzun borcudur. Ayaz İshaki’nin hayatı ve mücadelesi tüm Türk dünyasının malıdır. Ayaz İshaki’ye saygı duyuyor ve onunla gurur duyuyoruz. İshaki’yi popülerleştirmedeki aktif çalışmalarından dolayı Nail Nabiullin’e derin şükranlarımı sunuyorum.” dedi.
Türkçüler Birleşiyor Hareketi Başkanı, Öğretmen Yücel Önder, Ayaz İshaki isminin Türkiye’de de unutulmadığını vurguladı ve şunları söyledi:
“Türk Dünyası Araştırma Vakfı’nda Ayaz İshaki adını taşıyan bir kütüphane açıldı. Vakfın çıkarmış olduğu Tarih dergisinin şubat sayısı İshaki’ye ithaf edilmiştir, yayının kapağında onun fotoğrafını görebiliriz. Ayaz İshaki bir halkçı ve gerçek bir Türkçüydü. Tüm hayatını halkının özgürlüğü ve tüm Türk halklarının hakları için mücadeleye adadı. ‘Üyge Taba’ romanı, edebiyatımızda eşi benzeri olmayan gerçek bir şaheserdir. En samimi duyguları uyandıran bu roman, tüm Türk dünyası için büyük önem taşımaktadır. Ayaz İshaki hiç şüphesiz Türk dünyasının en önemli isimlerinden biridir.” dedi.
Mitingin sonunda Kur’an-ı Kerim’den ayetler okundu ve bir araya toplananlar şehitler için dua okudu.
Azatlık Tatar Gençleri Birliği tarafından Ayaz İshaki’nin 145. yıl dönümüne adanan etkinlikler devam ediyor.